Ամանորը Հայաստանում

Հայերն այդ տոնը նշում էին անհիշելի ժամանակներից սկսած։ Մեր հները Ամանորն անվանում են նաև այլ անուններով ՝ Նավասարդ, Տարեմուտ, Կաղանդ և այլն։ Հազարամյակների ընթացքում տոնը նշելու ժամանակը փոփոխվել է։ Խոր անցյալում այն տոնել էին գարնան զարթոնքին։ Հետո Նոր տարին տեղափոխել են Նավասարդի 1-ին, այսինքն օգոստոսի 11-ին։ Հետո 1920թ․ Հուլյան տոմարը մտավ Հայաստան, իսկ 1923թ․-ից հայերը Նոր տարին նշել են Հունվարի 1-ից, որը ընդունվել է նաև հայ առաքելական եկեղեցու կողմից։ Աշխարհի բազմաթիվ ժողովուրդների նման, հայերի մոտ նույնպես Նոր տարվա տոնակատարությունը խորհրդանշում էր անցած տավա հանրագումարը, նոր սկսվող տարվա հաջողությունների ու առատության ծիսական ապահովումը և չարիքի կանխարգելումը։ Այսպես, մարդիկ աշխատում էին վերադարձնել բարոյական ու նյութական պարտքերը, լուծել-ավարտել վիճելի հարցերը, հաշտեցնել հակամարտող կողմերին և այլն։ Կանայք թխվածքներ էին թխում, խորհրդանշական կերպարներով։ Թխվելու ընթացքում ուռչելը կամ սմքելը դրական կամ բացասական գուշակություն էր տվյալ տարվա համար։ Նոր տարվա գալուստը ուղեկցում եր <<նորոգելու>>գործողություններով, օրինակ ՝ նոր հագուստ, նոր թխած հաց, նոր բերված ջուր, նոր կրակարան և այլն։
Այժմյան Նոր տարին համեմատած անցյալ ժամանակների հետ շատ փոփոխման չի ենթարկվել։ Հիմա ամեն ինչ ավելի ժամանակակից է դարձել, սեղանները ավելի ճոխ են, մարդիկ գնում են միմյանց տուն շնորհավորում են, նվերներ են տալիս, և ցանկանում են, որ եկող տարին էլ ավելի լավը լինի։

Կանաչ եղևնին

Առաջադրանքներ

  1. Դեղինով նշված բառերը դուրս բեր և գրիր դրանց հոմանիշները:
    Զմրուխտ-զմրուխտաքար, սկյութիկոն, սկյութական ակն:
    Ջերմ-ջերմություն, տաքություն:
    Երեխա-փոքրիկ
    Հազիվ-մի կերպ
    Հզոր-ուժեղ
    Տխրում-նեղանում
    արտասվել-լացել
  2. Մոխրագույնով նշված բառերի համար իմաստով հակառակ բառեր գրիր։
    Թույլ-հզոր
    Մեծանալ-փոքրանալ
    Բարձրանալ-իջնել
    Կամացուկ-բարձրաձայն
    Գոռալ-լռել
    Բացել-փակել
    Հագնել-հանել
  1. Շագանակագույնուվ նշված բառերը դուրս բեր և գրիր երկու արմատները, նաև նշիր, թե բառն ըստ կազմության ինչպիսին է, օրինակ` մարտադաշտ- մարտ-ա-դաշտ, բարդ բառ
    Քաղցրահնչյուն-քաղցր-ա-հնչյուն բարդ բառ
    այգեպան-այգի-պան բարդ բառ
    բարձրահասակ-բարձր-ա-հասակ բարդ բառ
  2. փոքրիկ-փոքր-իկ ածանցավոր բառ
    ինքնամփոփ-ինքն-ամփոփ բարդ բառ
    անպատկառ-ան-պատկառ-ածանցավոր բառ
    ոսկեհեր-ոսկե-հեր բարդ բառ
    անսիրտ-ան սիրտ ածանցավոր բառ
    դեսուդեն-դես-ու-դեն բարդ բառ
    հուսահատ-հույս-ա-հատ բարդ բառ
    խղճահարությամբ-խիղճ-հար-ությամբ բարդ ածանցավոր բառ
  3. Անծանոթ բառերը դուրս բեր և գրիր դրանց բացատրությունը:
    Զարթոնք-զարթնել
    Ճեղքել-ճեղք բացել կարծր մարմնի մեջ:
  4. Սևացրած բառերում գծիկների փոխարեն լրացրու պակասող տառերը։ Լրացնելուց հետո քեզ բառարանով ստուգիր։
    ող—ունում-ողջունում
    ճանապար—ը-ճանապարհ
    խե—ճ—խեղճ
      ան—գնական—անօգնական
    կ—կվեց-կծկվեց
  5. Ինչո՞ւ էր արտասվում եղևնին:
    Եղեևնին արտասվում էր, որովհետև նրան արևի ճառագայթներ չէին հասնում։
  6. Ի՞նչ սովորեցիր այս պատմվածքից:
    Ես սովորեցի, որ պետք է լինել բարի, ընկերասեր, ևօգնել միմյանց։
  7. Մեկական բառով բնութագրիր, ապա նկարագրիր բարդուն և եղևնուն:
    Բարդին չար էր, իսկ եղևնին բարի։
    Բարդին չար էր, եսասեր, և չկամեցող, իսկ բարդին բարի, օգնող, և ընկերասեր։
  8. Դուրս գրիր այն հատվածը, որտեղ երևում է եղևնու բարությունը:

Երբ  ես   լալիս  էի, դու  ինձ  չէիր  օգնում: Երբ  ես  խնդրում  էի, դու  չէիր  լսում  իմ  ձայնը: Բայց  ես  կօգնեմ  քեզ:  Չէ՞  որ  մենք  բոլորս  մեր  մայր  բնության  զավակներն  ենք,-ասաց  եղևնին:

Փոքրիկ  եղևնու  բարի  սիրտը  լցվեց  խղճահարությամբ  և  նա  իր  մատղաշ, կանաչ  ճյուղերով  փաթաթվեց  ու  գրկեց  բարդու  սառած  բունը:

  1. Դուրս գրիր այն հատվածները, որտեղ

Ա. Բնութագրվում է քամին
Բայց  ահա  խոր  աշնան  անսիրտ  քամին  պոկոտեց  բարդու  տերևներն  ու  ցաքուցրիվ  շպրտեց  դեսուդեն:

Բ. Նկարագրված է այգեպանը
Ծեր  այգեպանն  իր  այգում  մի  փոքրիկ  եղևնի  տնկեց:

Գ. Նկարագրված է աշունը
Ամառն  էլ  անցավ  ու  եկավ  ոսկեհեր  աշունը: Բարդին  աշնանային  զգեստ  հագավ: Նրա  կանաչ-դեղին  տերևները  անհոգ  խաղում  էին  իրար  հետ:

Դ. Նկարագրված է ձմեռը
Ալեհեր  ձմեռն  իր  ցուրտ  շնչով  սառեցրեց  ողջ  բնությունը: 

Ձմեռ ձյուն

Եթե ամենափոքր եռանիշ թվից հանենք 20 ինչ կստանաք։
100-20=80=Ձ
Ինչ կստանանք եթե ամենափոքր քառանիշ թիվը բաժանենք 5-ի։
1000:5=200=մ
Եթե 12-ին աջից կցագրենք 5 ինչ կստանանք։
125:25=5=Ե
Որն է ամենափոքր քառանիշ թիվը։
1000=Ռ

Որն է ամենափոքր երկնիշ թվի ութապատիկը։
10×8=80=Ձ
Ինչ կստանանք եթե ամենամեծ եռանիշ թվից հանենք 99 և բաժանենք 3-ի։
(999-99):3=300=յ
Որքանով կմեծանա երկնիշ թիվը եթե ձախից կցագրենք 6.
639-39=600=Ո
Գտնել ամենափոքր հնգանիշ թվի և ամենափոքր եռանիշ թվի եռապատիկի տարբերությունը։
1000×3=3000
100000-3000=7000=Ւ
Ինչ կստանանք եթե ամենափոքր քառանիշ թվից հանենք 600:
1000-600=400=Ն

Ամանորյա խաչբառ

Թվերի   գրառումը     հայերենի    այբուբենի   տառերով

Օգտվելով   այս  աղյուսակից  լուծեք  խաչբառը:

Խաչբառ

Հարցերը լուծեք  բանավոր և ներկայացրեք հայերենի այբուբենի տառերով:

Հորիզոնական

  • Որքանո՞վ կմեծանա երկնիշ թիվը, եթե նրան ձախից կցագրենք 5 թվանշանը:
    520-20=500=Շ
  • Գտեք ամենափոքր զույգ երկնիշ թվի   և  40-ի արտադրյալը։
    10×40=400=Ն
  • Գտեք ամենամեծ եռանիշ թիվից 399-ով փոքր թիվ։
    999-399=600=Ո
  • Եթե Դավիթի մտապահած թվից հանեք 200, ստացած թիվը փոքրացնեք 2 անգամ կաստանաք 2400։
    (Թիվը-200):2=2400
    2400×2+200=5000=Ր
  • Գտեք 2800 և 40 թվերի քանորդը։
    2800:40=70=Հ
  • Ո՞րն է ամենափոքր կենտ թիվը։
    1=Ա
  • Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի եռապատիկը։
    1000×3=3000=Վ
  • Ո՞ր թիվն է մտապահել  Արամը, եթե նրա մտապահած թվի և  256-ի տարբերությունը 344      է։
    256+344=600=Ո
  • Գտի՛ր այն թիվը, որը 24-ի բաժանելիս ստացվում է 208  և 8 մնացորդ։
    (24×208)+8=5000=Ր

Ուղղաձիգ 1․

  • Ո՞րն է ամենափոքր բնական թիվը։
    1=Ա
  • Ո՞ր  թիվն է մտապահել  Սարգիսը, եթե 640-ի և նրա մտապահած թվի տարբերությունը 440 է։
    640-200=Մ
  • Գտեք ամենափոքր քառանիշ թվի և ամենամեծ եռանիշ թվի տարբերությունը։
    1000-999=1=Ա
  • Ն
  • Ո՞ր  թիվն է մտապահել Նարեկը, եթե  նրա  մտապահած  թվի կրկնապատիկի և 30-ի քանորդը  40 է։
    (40×30):2=600-Ո
  • Որքանո՞վ  է 235 և 65 թվերի գումարը փոքր 5300-ից։
    235+65=300
    5300-5000=300

Ուղղաձիգ 2․

  • Ո՞ր  թիվն է մտապահել Աննան, եթե  նրա  մտապահած թվի և 1250-ի տարբերությունը 750 է։
    1250-750=2000=Ս
  • Գտի՛ր այն թիվը, որը  7-ի բաժանելիս ստացվում է 85  և 5 մնացորդ։
    (7×85)+5=600=Ո
  • Գտեք ամենափոքր հնգանիշ թվի և ամենափոքր քառանիշ թվի եռապատիկի տարբերությունը։
    10 000-1000×3=10000-3000=7000-Ւ
  • Ր
  • Ո՞րն է ամենափոքր զույգ թիվը։
    2=Բ

Ուղղաձիգ  3․

  • Ո՞րն է ամենափոքր երկնիշ թվի հնգապատիկը։
    10×5=50=Ծ
  • Ո՞րն է 240000 և 600 թվերի քանորդը։
    240000:600=400=Ն
  • Ո
  • Որքանո՞վ կմեծանա եռանիշ թիվը, եթե նրան ձախից կցագրենք 7 թվանշանը։
    7999-999=7000 Ւ
  • Ո՞րն է ամենափոքր եռանիշ թվի քառապատիկը։
    100×4=400=Ն
  • Ո՞րն է  960  և 240 թվերի քանորդը։
    960:240=4=դ