ԲԱՌԱԳԻՏՈՒԹՅՈՒՆ

Բառիմաստ

33.Մի բառով գրի´ր:

ա) Առարկա, որը վերից վար կախվելով՝ ծածկում, փակում  է որևէ բան: Դա նաև բեմն է  բաժանում հանդիսասրահից:
Վարագույր։

բ) Միջատ, որ երկու թև ունի ու բարալիկ կնճիթ, որով սնվում է: Իսկ սնվում է արյունով:
Մոծակ։

գ) Արհեստավոր, որն զբաղվում է երեսը սափրելու, մազերը կտրելու, հարդարելու գործով:
Վարսավիր։

դ) Պղնձյա առարկա, որի մեջ մետաղյա լեզվակ է կախված: Բարակ կամ հաստ պարանով լեզվակը պատերին են խփում՝ հնչեցնելու համար:
Զանգակ

35.Ի՞նչ  է  նշանակում․ բացատրիր մեկին, ով չի ճանաչում այդ առարկան։

հեռախոս, գիրք, սեղան, ականջ, ծաղիկ:
Առարկա, որով զանգում են և խոսում են ինչ, որ մեկի հետ։
Առարկա, որով կարդդում են և սովորում են նոր բառեր։
Փայտե առարկա, որի վրա տարբեր բաներ են դնում։
Առարկա, որով լսում են կամ ականջողներ են կախում։
Առարկա, որը ունի անուշ բույր։

36.Ա և Բ շարքերը համեմատի՛ր և պարզի´ր, թե ո՞րն է դրանց տարբերությունը:

Ա. Արև, թռչուն, ռնգեղջյուր, ստեղծել, մարդ:

Բ. Րևա, ռնչթու, ույջեռնգղր, ծղետսլե, արդմ:
Ա և Բ շարքերի տարբերություն նրա մեջ է, որ մեկ շարքի մեջ բառեր են իսկ երկրորդում  նույն բառեր բայց խառնված տառերով։

38. Օգտվելով 36 առաջադրանքից փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է բառը:

39.Բացատրի´ր, թե  գլուխ  բառը ամեն մի նախադասության մեջ  ի՞նչ իմաստով է կիրառված՝ փոխարինելով  խելք, ղեկավար,  կատար, ծայր, մաս, վրա բառերով: Ո՞ր նախադասության  մեջ գլուխ բառն այլ բառով չես կարող փոխարինել:

Արջը գլուխը բարձրացրեց:
Ուղիղ իմաստ –

Սարի  գլխին ինչ-որ բան է փայլում:
Սարի  վրա ինչ-որ բան է փայլում – փոխաբերական։


Այս մարդը  գլուխ չունի:
Այս մարդը խելք չունի – փոխաբերկան


Գրքի առաջին գլուխը շատ հետաքրքիր էր:
Գրքի առաջին մաս շատ հետաքրքիր էր։

-Իսկ ո՞վ էր ձեր գլուխը,- որոտաց զորավարը՝դիմելով գլխիկոր զինվորներին:
Իսկ ո՞վ էր ձեր ծեկավար,- որոտաց զորավարը՝դիմելով գլխիկոր զինվորներին – փոխաբերական։

Ինչ-որ մեկը թերթ է մոռացել պահարանի գլխին:
Ոիղիղ իմաստ։

Գերանի գլխից  բռնի՛ր:
Ուղիղ իմաստ։

40.Ընդգծված բառը նախադասության մեջ ի՞նչ իմաստով է կիրառված: Այդ բառը ո՞ր նախադասության մեջ է հիմնական իմաստով գործածված:

Ծաղիկը բացվեց ու ձգվեց դեպի արևը:

Հարսանիքի բոլոր կենացները ծաղիկներին էին ուղղված:

Մեր ծնողներն ասում են, թե մենք ենք կյանքի ծաղիկները:

Շատ լավ գործ եք սկսել. սա դեռ ծաղիկն է, պտուղները հետո եք տեսնելու:

Իր երկիրը հասնելուց հետո էլ իշխանը չէր մոռանում այն ամրոցի ծաղիկ տիրուհուն:

Филипок

…Ребята ушли в школу. Отец ещё с утра уехал в лес, мать ушла на работу. Остались в избе Филипок да бабушка на печке. Стало Филипку скучно одному, бабушка заснула, а он стал искать шапку. Своей не нашёл, взял старую отцовскую и пошёл в школу. Школа была за селом у церкви… Прибежал Филипок к школе. На крыльце никого нет, а в школе слышны голоса ребят. На Филипка нашёл страх: вдруг учитель его прогонит? И стал он думать, что ему делать. Шла мимо школы бабушка с ведром и говорит: все учатся, а ты что тут стоишь? Филипок и пошёл в школу, снял шапку и отворил дверь. Школа вся была полна ребят. Все кричали своё, и учитель в красном шарфе ходил посередине.
– Ты что? – закричал он на Филипка.
Филипок ухватился за шапку и ничего не говорил.
– Да ты кто?
Филипок молчал.
– Или ты немой?
Филипок так напугался, что говорить не мог. Он посмотрел на учителя и заплакал.Тогда учителю жалко его стало. Он погладил его по голове и спросил у ребят:
– Кто этот мальчик?
– Это Филипок, Костюшкин брат, он давно просится в школу, да мать не пускает его, и он украдкой пришёл в школу.
– Ну, садись рядом с братом, а я попрошу, чтобы мать пускала тебя в школу. Учитель стал показывать Филипку буквы, а Филипок их уж знал и немножко читать умел.
– Молодец, – сказал учитель. – Кто же тебя учил читать?

Филипок осмелел и сказал:
– Мой брат. Я сразу всё понял.
Учитель остановил его и сказал:
– Ты погоди хвалиться, а поучись.
С тех пор Филипок стал ходить с ребятами в школу.

Найдите в тексте ответы на вопросы и прочитайте их.
1. Почему Филипку стало скучно в доме?
Потому что дома никого не было.

2. О чём думал Филипок, стоя перед школой?
Он думал, что учитель его прогонит

3. Кто представил Филипка, что сказал о нём?
Его представили ребята

4. Почему учителю стало жалко Филипка?
Потому что он плакал.

5. За что похвалил мальчика учитель?
Учитель его похвалил, потому что он немого знал буквы.

Задания.

Соедини слова по смыслу:

отец                                                                                 схватился

изба (избушка)                                                             открыл

отворил                                                                          русское национальное жилище

ухватился                                                                      тайком

украдкой                                                                        подожди

погоди                                                                             папа

Отец папа
изба (избушка) русское национальное жилище
ухватился  схватился
погоди подожди
украдкой тайком
отворил открыл

К словам из первого столбика подберите соответствующие из второго.

большие                                                       шапка
строгий                                                         шарф
старший                                                       мальчик
красный                                                       брат
полное                                                          бабушка
отцовская                                                    буквы
добрая                                                          учитель
маленький                                                 школа
горячая                                                        ведро
начальная                                                  печка

Большие буквы
Строгий учитель
Старший брат
Красный шарф
Полное ведро
Отцовская  шапка
Добрая бабушка
Маленький мальчик
Горячая печка
Начальная школа

К данным словам подберите из текста слова с противоположным значением.
Весело, потерять, новый, закрыть, проснуться, пуста, говорить.
Весело – скучно
Потерять – найти
Звакрыть – открыть
Проснуться – встать
Пусто – полно
Говорить – молчать

Проверьте, правильно ли вы поняли содержание рассказа. Согласитесь или возразите.
1. Филипку было скучно дома, поэтому он решил пойти в школу.
Согласна
2. В школе было очень тихо.
Согласна.

3. Филипок сказал учителю, что он Костюшкин брат.
Не согласна

4. Филипок очень хорошо умел читать.
Не согласна

5. Он сам научился читать.
Не согласна
6. Учитель похвалил Филипка.
Согласна

7. Учитель сказал мальчику, чтоб он пришёл в школу через год.
Не согласна

Домашнее задание: «Филипок» читать

Կոմիտասի կյանքը և ստեղծագործությունները

Կոմիտասը ՝ (նրա անունը Սողոմոն Սողոմոնյան), ծնվել է սեպտեմբերի 26 – ին 1869 թվականին։ Նա երգիչ էր  երաժշտական էթնոլոգ, երաժշտագետ, վարդապետ և ուսուցիչ, բանահավաք, խմբավար, մանկավարժ, հայկական ազգային կոմպոզիտորական դպրոցի հիմնադիր։ Ծնվել է Թուրքիայում, նա չուներ մայր, քանի որ մահացել էր, իսկ հայրը կոշկակար էր   1881-1893 թվականներին սովորել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանում։ 1895 թվականին Կոմիտասին շնորհվել է վարդապետի հոգևոր աստիճան։ 1895-1896 թվականներին Թիֆլիսում կոմպոզիտոր Մակար Եկմալյանի ղեկավարությամբ ուսումնասիրել է երաժշտական տեսական առարկաներ, որից հետո՝ 1896-1899 թվականներին, ուսումը շարունակել է Բեռլինի Ֆրիդրիխ Վիլհելմ արքունի համալսարանում (ներկայումս Հումբոլդտի համալսարան) և Ռիչարդ Շմիդտի մասնավոր կոնսերվատորիայում։

Կոմիտասի թանգարան – ինստիտունտ
Կոմիտասի պողոտա
Կոմիտասի այգի
Կոմիտասի փողոց – (տարբեր վայրեր)
Կոմիտասի արձան
Կոմիտասի անվան պուրակ
Կոմիտասի անվան զբոսայգի
Կոմիտասի անվան կամերային երաժշտության տուն

Անհատական ուսումնական պլան

Անուն Ազգանուն – Եվա Գասպարյան
Դասարան ՝ 5.3
Ընտրությամբ գործունեություն ՝ երեքշաբթի ՝ կավագործություն
Հինգշաբթի ՝ դիզայն։
Երթուղուց օգտվում եք՝ – ոչ
Երկարօրյա մնում եք ՝ – ոչ
Լրացուցիչ խմբակ ՝- գնում եմ նկարչության

Հայաստանը մեր հայրենիքն է

Հայաստանը բոլոր հայերի հայրենիքն է: Դա նշանակում է, որ մենք այստեղ ենք ծնվել ու մեծացել։ Այստեղ են ծնվել նաև մեր նախնիները, մեր ծնողները, հարազատները, ընկերներն ու բարեկամները, շատ ու շատ ուրիշ մարդիկ։ Հայաստանը հայրենիքն է նաև այն միլիոնավոր հայերի, որոնք ապրում են հայրենիքից հեռու։

Նախնադարյան հասարակությունը Հայկական լեռնաշխարհում
Հայկական լեռնաշխարհը նախամարդու օրրաններից է. գիտնականներն այն անվանել են «Հայկական միջանցք»։ Հայկական լեռնաշխարհում մարդը հայտնվել է դեռևս քարի դարում։ Ինչու՞ քարի դար, քանի որ քարանձավում են ապրել մարդիկ և իրենց աշխատանքային, առրյա գործիքները հիմնականում քարից են եղել/օրինակ՝ օբսիդիան՝ վանակատ քարը, որից պատրաստել են որսորդության գործիքներ, կտրող գործիքներ/։
Մարդիկ շատ ժամանակ առաջ ապրել են խմբերով, հետո միավորվել են, դառնալով մեծ ազգություններ, սկսել են ապրել նույնակերպ նույն օրենքներով, իրար համար անհանգստանալ, իրար հարազատ ու նույն խմբից համարել։ Շատերն ասում են, որ Հայասա կոչվող ցեղն է եղել ամենամեծն ու հզորը, որի անվան հետ էլ հավանաբար կապվում է հայ ժողովրդի “հայ” անվանումը:
Հայաստանը մեր երկիրն է, մեր ընդհանուր տունը, և մենք սիրում, պաշտում ու գնահատում ենք այն: Այդ սերն ու նվիրվածությունը մենք արտահայտում ենք ոչ միայն խոսքով, այլև՝ գործով: Մեր կարևոր գործերից է մաքուր պահել մեր սիրուն Հայաստանը, աղբից ազատել կամ չաղտոտել: Չոչնչացնել մեր անտառները, ծառահատումներ չանել: Սիրել Հաստաստանը, առաջին հերթին նշանակում է ճանաչել այն, իմանալ նրա անցյալը, պահպանել բնությունը: Մենք Հայաստանը բոլորից լավ պետք է ճանաչենք՝ իր լեռներով, ձորերով, սարերով, գետերով, լճերով ու բազում կենդանիներով ու բույսերով:
Հայաստանը շա՜տ հին պետություն է, հայերն էլ շա՜տ հին ծագում ունեն: Հայաստանի այժմյան մայրաքաղաքը Երևանն է: Երևանը բոլորս սիրում ենք, չնայած հին շինություններ շատ քիչ են մնացել, բայց Երևանն էլ շատ հին է, նույնիսկ ավելի հին է քան Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմը:

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼԵՌՆԱՇԽԱՐՀ (ավանդապատում) — Ասում են, որ շատ դարեր առաջ հայոց լեռները հաղթան­դամ ու հսկա եղբայրներ են եղել: Առավոտյան արթնանալով’ նրանք սովորություն են ունեցել նախ կապել իրենց գոտիները, հետո միայն բարևել իրար: Բայց երբ եղբայրները ծերանում են, էլ չեն կարողանում այդքան վաղ արթնանալ: Մի օր էլ, ուշ արթ­նանալով, նրանք մոռանում են կապել գոտիները և, հակառակ սովորության, իրար բարևում են առանց գոտիները կապելու: Աստված, տեսնելով այդ, պատ­ժում է եղբայրներին. նրանք քարանում են և դառնում լեռներ, նրանց գոտիները դառնում են կանաչ դաշտեր, իսկ արցունքները՝ անմահական աղբյուրներ:

Հայկական լեռնաշխարհի ամենահայտնի և ամենաբարձր լեռը Արարատն է՝ 5165 մ բարձրությամբ, որին հայերը անվանել են նաև Մեծ Մասիս, իսկ Հայաստանի Հանրապետության բարձր գագաթը Արագածն է՝ 4090մ։

Հայոց հայրենիքի ձևավորման ուղին շատ գեղեցիկ է ներկայացրել Մովսես Խորենացին՝ մեր Պատմահայրը: Նա գրում է, որ բռնակալ Բելին հաղթելուց հետո Հայկ Նահապետի որդիներն ու թոռները բնակու­թյուն հաստատեցին Հայկական լեռնաշխար­հի տարբեր վայրերում, հիմնեցին բնակավայ­րեր և դարձան գերդաստանների նահապետներ:

Այնուհետև Հայկից սերած նահապետները ժամանակի ընթացքում միավորվեցին և ստեղծեցին միասնական հայկական թագավորություն:

Ապրելով իրենց հայրենիքում, հայ ժողովրդի զավակները մշտապես շենացրել ու ծաղկեցրել են հայրենի երկիրը, պաշտպանել այն թշնամիներից: Նրանք այդ հողի վրա կառուցել են ամրոցներ, տաճարներ, պալատներ, եկեղեցիներ, խաչքարեր և այլ հուշարձաններ:

Հարուստ է նաև Հայաստանի բուսական և կենդանական աշխարհը: Բարձր լեռների ժայռոտ քարափներում ցատկոտում են քարայծը, վայրի ոչխարը: Այդ լեռների հողմակողմ լանջերը տեղ- տեղ պատված են անտառներով, որի բնակիչներից հայտնի են եղնիկը, գորշ արջը, գայլը, ընձառյուծը և այլ կենդանիներ: Այդ անտառների տարածված ծառատեսակներից են կաղնին, թխկին, հաճարենին:

Ֆիլմը դիտել՝

https://youtube.com/watch?v=WmCAh3-LX7w%3Fversion%3D3%26rel%3D1%26showsearch%3D0%26showinfo%3D1%26iv_load_policy%3D1%26fs%3D1%26hl%3Dru%26autohide%3D2%26wmode%3Dtransparent

Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի

Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցի, հայկական առաքելական եկեղեցի Կոտայքի մարզի Ալափարս գյուղում։

Եկեղեցին կառուցվել է 1897 թվականին Մակվեցիների կողմից՝ ինչ-որ դեպքերի պատճառով։ Գործի կազմակերպումն ստանձնում է դաբին-խալիֆա Հակոբ Աղաբաբյանը։ Նա մեկնում է Էջմիածին հանդիպելու Խրիմյան Հայրիկ հայոց կաթողիկոսին և նրա համաձայնությունը ստանալու համար։ Ստանալով կաթողիկոսի համաձայնությունը նա վերադառնում է Ալափարս եկեղեցու ճարտարապետի հետ։

1891 թվականի գարնանը փորվում է եկեղեցու հիմքը 30 մետր երկարությամբ և 18 մետր լայնությամբ։ Շինարարությունն իրականացնելու համար Ալեքսանդրապոլից Ալափարս են հրավիրվում մեծահամբավ վարպետներ Աբիսողոմ Զաֆարյանն ու Կարապետը։ Եկեղեցու կառուցմանը օժանդակում են նաև Երևան տեղափոխված Ալափարսեցի մեծահարուստները, Սահակ Սահակյանը տրամադրում է 1000 ռուբլի, որի մասին վկայում են արևելյան պատի արձանագրությունները։ Միասնական ջանքերի շնորհիվ վեր է խոյանում սրբատաշ քարերով կառւցված քառամույթ տաճարը։ Ալափարսի Ս. Մարիամ Աստվածածին եկեղեցին 19-րդ դարում կառուցված լավագույն հոգևոր շենքերից մեկն է։

2007 թվականի մայիսի 9-ին եկեղեցին վերաօծվել է Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի օրհնությամբ և Կոտայքի թեմի առաջնորդ Առաքել եպիսկոպոս Քարամյանի ձեռամբ,

Վ․ Սարոյան «Գեղեցիկ, սպրիտակ ձիու ամառը»

Առաջադրանքներ

  • Սևով նշված բառերը բառարանի օգնությամբ բացատրեք։
    Տենչանք – մեծ ցանկություն
    տոհմ – մեծ ընտանիք
    գերդաստան – ընտանիք
    հռչակ – փառք
    ախորժելի – հաճելի
    զարմիկ – հորեղբոր՝ քեռու՝ հորաքրոջ՝ մորաքրոջ որդի:
    գավակ – ձիու հետևի կողմը՝ մինչև մեջքը:
    արշավել – արագորեն վազել։
  • Բառարոնով բացատրած բառերից յուրաքանչյուրով կազմեք մեկական նախադասություն։
    Իմ ընկերուհին տենչում է ունենալ կատվի ձագ։
    Եվրանդունիների տոհմը շատ մեծ էր։
    Ամատունիները գերդաստանով եկել էին եկեղեցական պատարագի։
    Շարլ Ազնավուրը հռչակավոր երգիչ է։
    Իմ տատիկը շատ ախորժելի կարկանդակներ է պատրաստում։
    Իմ զարմիկը շատ լավ դաշնամուր է նվագում։
    Մենք դասարանով արշավեցինք դեպի Թեղենիս։
  • Դեղինով նշված բառերը բառակազմորեն վերլուծեք դրանց արմատներով նոր բառեր կազմեք։
    Լուսամուտ – լույս + ա + մուտք
    ամենազարմանալի – ամենա + զարմանալի
    ազնվություն – ազնիվ + ություն
    շնչառություն – շունչ + ա + ություն
    ծայրամաս – ծայր + ա + մաս
    մրգաստան -միրգ + աստան

    Զարմանալի – զարմանահրաշ
    Ազնիվ – ազնվաբարո։
    Մաս -հետնամաս։
    Միրգ – մրգատու։
    Մուտք – շքամուտք
  • Ինչո՞ւ Արամը Մուրադին խելառ չէր համարում, եթե բոլորն այդ կարծիքին էին։
    Իմ կարծիքով Արամը Մուրադին խելառ չէր համարում, որովհետև նա նրան շատ էր սիրում։
  • Ինչո՞ւ Արամը զարմացավ, երբ իր զարմիկ Մուրադին տեսավ ձիու վրա նստած։
    Նա զարմացավ, որովհետև Մուրադը գումար չուներ որպեսզի ձի գներ, քանի որ նա և նրա գերդաստանը աղքատ էր։
  • Բնութագրիր Ղարօղլանյանների գերդաստանը։
    Ղարօղլանյանների գերդաստանը ազնիվ էր, մեծ էր և աղքատ։
  • Ըստ Արամին Մուրադի արածն ինչո՞ւ գողություն չէր։
    Ըստ Արամի Մուրադը գող չեր, քանի որ չէր գողացել վաճառելու համար այլ հեծնելու։

Մաթեմատիկական ֆլեշմոբի խնդիր․

16. Արմենը ամառային արձակուրդների առաջին շաբաթը կարդաց 120 էջանոց գրքի 3/5 մասը։ Որքա՞ն է կարդացած էջերի քանակի ու չկարդացած էջերի քանակի տարբերությունը։
120:5×3=72
120-72=48
72-48=24 էջ