31.  Բառակապակցություննե՛ր կազմիր՝ հարցում արտահայտող բառի փոխարեն տրված գոյականները կամ  նրանով կազմված բառակապակցությունները  գրելով:

Պառկել ո՞րտեղ:

Ծովափ, մահճակալ, անդունդի եզր, գետի ափ, անտառի բացատ,ակողին, հիվանդանոց:

Պառկել – ծովափ, մահճակալ, անդունդի եզր, գետի ափ, անտառի բացատ,ակողին, հիվանդանոց – ում։

Գրի՛ր՝ առաջադրանքը ո՞ր վերջավորությունների կամ բառերի օգնությամբ կատարեցիր:
Ինձ օգնեց – < ում > վերջավորությունը։

33.  Նախադասությունն ընդարձակի՛ր՝ ավելացնելով  ո՞ւր, դեպի ու՞ր, որտե՞ղ, որտեղի՞ց, որտեղո՞վ հարցերին պատասխանող բառեր ու բառակապակցություններ:

Օրինակ՝ Օրվա հերոսը  գալիս  էր: — Օրվա հերոսը մեզ մոտ էր գալիս:

Օրվա հերոսը դեպի տուն էը գալիս: Փողոցով օր­վա հերոսն էր գալիս: Դիմացից  օրվա հերոսն Էր գալիս:

Մի ոհմակ է երևում:
Գյուղում մի մեծ ոհմակ է երևում։

Ի՜նչ հանգիստ ես կանգնած:
Ի՜նչ հանգիստ ես ծովի ափին կանգնած։

Թռչունների մի երամ անցավ:
Թռչյունների մի մե՜ծ երամ անցավ։

Երամը թռավ. հեռացավ:
Մեծ երամը թռավ հեռացավ։

Նախորդ օրը կարգ ու կանոն էր հաստատել:
Նախորդ օրը ուսուցիչը կարգ ու կանոն էր հասատատել։

Հաջորդ օրը բոլորս գնալու էինք:
Հաջորդ օրը բոլոր գնալու ենք դպրոց։

Այդ  փոքրիկին կարելի է տեղավորել:
Այդ փոքրիկին կարելի է մեքենայի մեջ տեղավորել։

34.  Տրված բառերի հոմանիշ ձևերը գտի՛ր:

Օրինակ՝ ամենից լավ — ամենալավ, լավագույն

ամենամեծ — ամենից մեծ. Մեծագույն
փոքրագույն — ամենափոքր, ամենից փոքր

Ամենավատ, գեղեցկագույն. բարձրագույն. ամենաազնիվ. ամենից հզոր, ամենից ահեղ, համեստագույն, ամենահին, ամենից ծանր, ամենալուրջ, ամենից խոշոր:

ամենավատ — ամենից վատ, վատագույն

գեղեցկագույն — ամենագեղեցիկ, ամենից գեղեցիկ

բարձրագույն — ամենաբարձր, ամենից բարձր

ամենաազնիվ — ազնվագույն, ամենից ազնիվ

ամենից հզոր — հզորագույն, ամենահզոր

ամենից ահեղ — ահեղագույն, ամենահաhեղ

համեստագույն — ամենահամեստ, ամենից համեստ

ամենահին — հնագույն, ամենից հին

ամենից ծանր — ծանրագույն, ամենածանր

ամենալուրջ — լրջագույն, ամենից լուրջ

ամենից խոշոր — խոշորագույն, ամենախոշոր

38.   Անջատ գրվող բարդ  բառերի  (հարագրությունների) իմաստները մեկական բառերով արտահայտի՛ր:

Պար գալ. զրույց անել. խաղ անել. թույլ տալ:

Պար գալ — պարել

Զրույց անել — զրուցել

Խաղ անել — խաղալ

Թույլ տալ — թույլատրել

41. Շարունակի՛ր (հետո ի՞նչ եղավ):

Արթնացա,  երբ արևն արդեն  ծագել ու շողերը ներս էր գցել պատուհանիցս: Արագ հագնվեցի ու վազեցի ղեպի խոհանոց: Շտապում էի: Խոհանոցից  դուրս եկավ մի տղամա՞րդ. Թե՞  կին՝ չհասկացա: Տարօրինակն էր: Նա էլ զարմացած ինձ էր նայում: Մի վատ բան գուշակեցի: Նետվեցի միջանցք ու աչքս գցեցի մեծ հայելուն: Ես ճիշտ այնպիսին էի,  ինչպիսին խոհանոցից դուրս եկածը, շատ տարօրինակն էի: Մի քիչ շփոթված ու մի քիչ տխուր մտա սենյակ: Այնտեդ հավաքված էին իրարից չտարբերվող տարօրինակ ու շփոթահար մարդիկ՝ հինգ հոգի: Հավանաբար մերոնք էին: Միանգամից գլխի չընկա էլ, թե ո՛վ ով էր:

Հետո պարզվեց. որ այդ օրը մեր քաղաքում բոլոր մարդիկ դարձել էին արտաքինով չափազանց նման էակներ:

Բոլորս շփոթված էինք։ Մի բան հաստատ էր՝ մենք արդեն նման էինք ոչ միայն արտաքնինով, այլ կարծես մեր շարժումներն էլ միանման էին դարձել։ Սենյակում նստած էին հինգ ինձ նման մարդիկ՝ նույն սանրվածքը, նույն հագուստը, նույնիսկ նույն զարմացած աչքերը։
Մենք նկատեցինք, որ մեր բոլորի աչքերի գույները տարբեր էն մեկինը կապույտ, մեկինը շականագագույն մեկինը կանաչ։ Այդպես մենք սկսեցինք տարբերել իրար և հաջորդ օրը բոլոր ունեցան իրենք արտաքին, որը ունեցել էին իրենց արտաքին ինչպես, որ եղել է։

27.  Գործողություն ցույց տվող  բառերը(բայերը)  ո՞վ  կամ ի՞նչ  հարցին պատասխանող. աոարկա ցույց տվող բառե՛ր (գոյականներ) դարձրու:

Օրինակ՝ լուծել — լուծույթ.

սպասել- սպասավոր. սպասյակ. սպասուհի. սպասում: Իշխել. բժշկել. բացել. ուսուցանել, ճեղքել. պահել. հյուսել. բանել. գրել, գործել. զգալ. հարցնել:

Իշխել – իշխան։
Բժշկել – բժիշկ։
Բացել – բացում։
Ուսուցանել – ուսուցում։
Ճեղքել- ճեղք։
Պահել – պահապան։
Հյուսել – հյուսք։
Բանել – բան։
Գրել – գիր։
Գործել – գործ։
Զգալ- զգայարան։

28.  ա) Տրված հարցերին պատասխանի՛ր և առաջադրանքը կատարի՛ր:

Ո՞վ է ընկերդ (ընկերուհիդ):

Մանրամասն նկարագրի’ր նրա արտաքինը  (հասակը. կաոուցվածքը. դեմքը. հագնվելը և այլն):

Նրա բնավորության մասի՛ն պատմիր:

Պատմի՛ր՝ նա ի՞նչ է սիրում և ինչ չի սիրում:

Նրա մեջ կա՞ բան. որ չես հավանում. կուզե՞ս. որ փոխվի: Գրի՛ր՝ ուզում ես նրանից ինչ-որ բան սովորել:

բ) բոլոր պատասխաններդ մի տեքստում հավաքիր և  ընկերոջդ (ընկերուհուդ) մասին գրավոր պատմիր:

գ) Շարադրություն  վերնագըի’ր:
Իմ մանկության ընկեր։
Ես ունեմ մի լավ ընկերուհի։ Նրա անունն է Էլինա․ նա 6.6 դասարանում եմ սովորում։ Նրա հասակն է 155 սմ, նա շատ գեղեցիկ է։ Նա շատ մոդայիկ է հագնվում։ Նա շատ բարի է և հոգատար։ Նա շատ է սիրում նկարել և երգել։ Նա չի սիրում մաթեմատիկա։ Ես չեմ ուզում, որ նրա մեջ ինչ որ բան փոխվի, որովհետև նա շատ լավ ընկեր է։ Նա շատ լավ ընկեր է ։

29.  Ինչպիսի՞  հարցին պատասխանող, հատկանիշ ցուց տվող բառերից (ածականներից) գոյականներ (ի՞նչ հարցին պատասխանող բառեր) կազմի՛ր:

քաջ. մեծ. գեղեցիկ. հատուկ. հասարակ. հարմար. դեղին. գունատ. հնչեղ. Շքեղ, պերճ, խեղճ, տկար:

Քաջ – քաջություն։
Մեծ – մեծություն։
Գեղեցիկ – գեղեցկություն։
Հատուկ – հատկություն։
Հասարակ – հասարակություն։
Հարմար – հարմարություն։
Դեղին – դեղնություն։
Գունատ – գունատություն։
Հնչեղ – հնչողություն։

-Որտե՞ղ ես, հե՜յ, Կախարդական աշխարհ, քեզ են գալիս:

Գնու՜մ, գնու՜մ, շատ են գնում, թե քիչ, էդ էլ Աստված գիտի, գնում են հասնում մի տեղ, ուր երեք ճամփա բաժանվում են. մեկը` մեծ, մեկը` միջնեկ, մեկն էլ` նեղ: Ճամփաբաժնում էլ նստած է մի սպիտակամորուս ծերունի` գլուխը ամպերում, ձեռին՝ սև ու սպիտակ կծիկներ: Սև կծիկը բաց է թողնում, սպիտակը հավաքում, սպիտակը բաց է թողնում, սևը հավաքում:
— Բարի  օր,- ասում են,- պապի, էդ ի՞նչ ես անում:
— Գիշեր-ցերեկ եմ կծկում, որդիք. գիշերը կծկում եմ, ցերեկը պարզում:
— Հապա էս ճանապարհները ո՞ւր են տանում,- հարցնում են տղերքը:
— Էս լեն ու մեծ ճանապարհով գնացողին ոչ մի նեղություն չի պատահի. ով գնացել` հետ է եկել: Միջին ճանապարհով գնացողն էլ կարող է հետ գալ, կարող է հետ չգալ: Իսկ էս նեղ ու քարքարոտ ճամփից մինչև օրս հետ եկող չեմ տեսել. ով գնացել է, էլ հետ չի եկել:
Առաջ մեծ ախպերը մեծ ճամփեն բռնում է գնում: Հետո միջնեկ ախպերը միջնեկ ճամփեն է ընկնում գնում: Արեգն էլ ուզում է նեղ ճամփով գնա, ծերունին ասում է.
— Մեղք ես, թագավորի տղա,  հետ դարձիր էդ ճամփից,քանի ուշ չի, դարձիր գնա քո աշխարհքը, քո հոր տունը, ի՞նչ ես քո մահի հետև ման գալի:
— Չէ, պապի,- ասում է Արեգը,- ինչ էլ որ լինի, պետք է գնամ: Մեր Անմահական Այգին փուշ է կտրել, մեր մարդիկ գազան են դարձել: Պետք է գնամ Կախարդական աշխարհից Հազարան Հավքը բերեմ, որ փուշը նորից վարդ դառնա, գազանը մարդ դառնա:
— Հա, հա, հա, հա,- քահ-քահ խնդաց հսկա ծերունին,- ոչ մի հողածնի ոտք չի դիպել Կախարդական աշխարհին, ոչ մի աչք չի տեսել:
— Խիզախ տղա, սարեր կան էն ճամփեն կապած` թռչունը չի անց կենում, խոր անդունդներ կան, որ նայելիս մարդու աչք է սևանում, հուր անապատ, որն անցնելիս ամբողջ կյանքդ հերիք չի, ամեն քայլում` դև ու հրեշ, ամեն կողմից` փոթորիկ. օձն իր պորտով, հավքն իր թևով չի հասնի էնտեղ…
Արեգը առաջ է գալիս ու կանչում.
— Ի¯նչ են դևեր ու հրեշներ, երկյուղ չունեմ ես, պապի, ինչ էլ պատահի, ես պիտի գնամ Հազարան Հավքը բերեմ, որ Այգին ծաղկի, գազանը մարդ դառնա:
— Դե որ էդպես է,- ասում է ծերունին,- արի քեզ օրհնեմ, կտրիճ տղա, ծերիս օրհնանքը թող լինի քեզ հետ. բարով դու հասնես Կախարդական աշխարհք, լեռներ, անդունդներ հարթվեն առաջիդ, դևեր, հրեշներ դառնան անվնաս, կասկած ու երկյուղ երբեք չիմանաս: Օրհնում է Արեգին ծերունին, խրատում ու ճանապարհ դնում դեպի Կախարդական աշխարհ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

1. Որտե՞ղ էր նստած սպիտակամորուս ծերունին և ի՞նչ էր անում, դո՛ւրս գրիր այդ հատվածը:
   Սպիտակամորուս ծերունին նստած էր ճամփաբաժանում՝ գլուխը ամպերում, ձեռին՝ սև ու սպիտակ կծիկներ: Սև կծիկը բաց էր թողնում, իսկ սպիտակը հավաքում էր, սպիտակը բաց էր թողնում, իսկ սևը հավաքում էր:
   
2. Երեք ճամփաներից դու ո՞ր ճանապարհը կընտրեիր, ինչո՞ւ:
   Ես կընտրեի մեծ ճանապարհը, որովհետև այն ամենայն հավանականությամբ ապահով է, ինչպես նշվեց, որ ոչ մի նեղություն չի պատահում այնտեղ գնացողներին:
   
3. Օրհնանք, կախարդական, ծերունի բառերից առանձնացրո՛ւ ածանցները, յուրաքանչյուր ածանցով կազմիր երեք բառ:
   Օրհնանք – անք
   Կախարդական – ական:
   Ծերունի – ունի
   
4. սպիտակամորուս, ճամփաբաժան, պապիկ, այգի, հրեշ բառերը բաժանիր բաղադրիչների, յուրաքանչյուրի դիմաց նշիր տեսակը ըստ կազմության:
   Սպիտակամորուս – սպիտակ + մորուս:
   Ճամփաբաժան – ճամփա + բաժան:
   Պապիկ – պապ + իկ:
   Հրեշ – հրեշ։
5. Հատվածը պատմի՛ր ծերունու անունից:
   Ես նստած էի ճամփաբաժանում, գլուխս ամպերում էր, և ձեռիս մեջ պահում էի սև ու սպիտակ կծիկներ։ Սևը բաց էի թողնում, սպիտակը հավաքում, իսկ սպիտակը բաց էի թողնում, սևը հավաքում։ Երեք ճամփից մեկը շատ անվտանգ էր՝ մեծ ճանապարհը, մեկին կարող էր հաջողվել վերադարձնել, իսկ նեղ ճամփան վտանգավոր էր, ոչ ոք չէր վերադարձել։ Այդպես տղաները հարցնում էին, թե որտեղ է այդ ճանապարհը տանում, իսկ ես նրանց պատմում էի, որ միայն նրանց խիզախությունն ու հավատը կարող էին հաղթահարել այս ամենը:

Ընտրի՛ր թարգմանության տարբերակներից մեկը, թարգմանի՛ր, տեղադրի՛ր բլոգումդ՝

1. ռուսերենից հայերեն՝ Ժամանակակից առակներ
2. անգլերենից հայերեն՝ անգլերեն տեքստեր

Один человек в детстве был очень дружен со стариком-соседом.

Но время шло, появился колледж и увлечения, затем работа и личная жизнь. Каждую минуту молодой мужчина был занят, и у него не было времени ни вспомнить о прошлом, ни даже побыть с близкими.

Однажды он узнал, что сосед умер — и неожиданно вспомнил: старик многому научил его, стараясь заменить мальчику погибшего отца. Ощутив свою вину, он приехал на похороны.

Вечером, после погребения, мужчина зашёл в опустевший дом покойного. Всё было так, как и много лет назад… Вот только маленькая золотая коробочка, в которой, по словам старика, хранилась самая ценная для него вещь, исчезла со стола. Подумав, что её забрал кто-то из немногочисленных родственников, мужчина покинул дом.

Однако через две недели он получил посылку. Увидев на ней имя соседа, мужчина вздрогнул и открыл коробку.

Внутри лежала та самая золотая коробочка. В ней оказались карманные золотые часы с гравировкой: «Спасибо за время, что проводил со мной».

И он понял — самым ценным для старика было время, проведённое со своим маленьким другом. С тех пор мужчина старался как можно больше времени уделять жене и сыну

Թարգմանություն։

Մի մարդ մանկության տարիներին շատ ընկերական է եղել իր ծեր հարևանի հետ։

Բայց ժամանակն անցավ, հայտնվեցին քոլեջն ու հոբբիները, հետո աշխատանքն ու անձնական կյանքը։ Ամեն րոպե տղան զբաղված էր, և նա ժամանակ չուներ հիշելու անցյալը կամ նույնիսկ լինել իր սիրելիների հետ:

Մի օր նա իմացավ, որ իր հարևանը մահացել է, և հանկարծ հիշեց. ծերունին շատ բան է սովորեցրել իրեն՝ փորձելով փոխարինել տղայի մահացած հորը։ Մեղավոր զգալով՝ եկել է թաղմանը։

Երեկոյան՝ թաղումից հետո, տղան մտել էր ծերունու դատարկ տունը։ Ամեն ինչ այնպես էր, ինչպես շատ տարիներ առաջ էր… Սեղանից անհետացավ միայն փոքրիկ ոսկե տուփը, որի մեջ, ըստ ծերունու, իր համար ամենաթանկ բանն էր։ Մտածելով, որ իր հարազատներից մեկը տարել է իրեն, տղան դուրս է եկել տնից։

Սակայն երկու շաբաթ անց նա ստացավ փաթեթը։ Տեսնելով դրա վրա հարևանի անունը՝ տղամարդը դողալով բացեց տուփը։

Ներսում նույն ոսկե տուփն էր։ Ներսում դրված էր գրպանի ոսկե ժամացույց, որի վրա փորագրված էր «Շնորհակալ եմ ինձ հետ անցկացրած ժամանակի համար»:

Եվ նա հասկացավ, որ ծերունու համար ամենաարժեքավորը իր փոքրիկ ընկերոջ հետ անցկացրած ժամանակն է։ Այդ ժամանակվանից տղամարդը փորձել է հնարավորինս շատ ժամանակ հատկացնել կնոջն ու որդուն։

Ուղղանկյունանիստի ծավալ

Առաջադրանքներ

1. Նվերը փաթեթավորված է խորանարդի ձևով տուփի մեջ: Տուփի նիստերի վրա պետք է ոսկեգույն աստղիկներ կպցնել: Յուրաքանչյուր նիստի վրա պետք է կպցնել 16 աստղիկ: Ընդամենը քանի՞ աստղիկ է պետք:
   6×16=96աստղիկ
   
2. Հայտնի է, որ խորանարդի բոլոր կողերի գումարը 204սմ է: Որոշիր մեկ կողի երկարությունը:
   204:12=17սմ
   
3. Հաշվիր խորանարդի ծավալը, եթե խորանարդի կողը 4 սմ է:

ծավալ = 4 x 4 x 4 = 64 սմ3

4. Հաշվիր ուղղանկյունանիստի հիմքի մակերեսը, եթե նրա բարձրություն 6 դմ է, իսկ ծավալը՝ 84 դմ3:

84 : 6 = 14 դմ2

5. Հաշվիր ուղղանկյունանիստի ծավալը, եթե նրա հիմքի կողմերը 3 մ և 10 մեն, իսկ բարձրությունը 5 մ:
   S=3×10=30
   V=30×5=150
6. Հաշվիր խորանարդի կողի երկարությունը, եթե նրա ծավալը 512 դմ3 է:
   8x8x8=512
   a = 8դմ